Robot teknolojileri dünyada gün geçtikçe daha yaygın şekilde kullanılmaktadır. Teknolojideki gelişmelere paralel olarak robot kullanımı sağlık alanında yaygın olarak yer almaktadır. Bu gelişmelere paralel olarak robot teknolojisi ortopedi alanında da yerini almaya başlamıştır. Robotik teknoloji ile uygulanan ortopedik ameliyat sayısı gün geçtikçe artmaktadır. Robot teknoloji ortopedi alanında kalça ve diz eklem protez cerrahisinde kullanılmaktadır. Yakın gelecekte omuz, omurga ve tümör cerrahisinde kullanılması beklenmektedir.

Robotik cerrahi, diz ya da kalça protezi ameliyatlarında kullanılan yardımcı sistemlerdir. Ameliyatın planlanması, hastaya ait verilerin değerlendirilmesi ve ameliyatın gerçekleştirilmesi cerrahın kontrolünde robotik sistemler yardımıyla yapılmaktadır. Tecrübeli bir ortopedik cerrahın bile manuel olarak implant pozisyonlarını ayarlarken bir miktar yanılma payı bulunduğu için yeni arayışlara girilmiştir. Robotik Cerrahinin en önemli özelliği; ameliyatta yapılacak kemik kesileri ameliyattan önce bilgisayar ortamında tasarlanması, komponent pozisyonlarının ideal şekilde ayarlandığı ve kemik kesilerinin robotik kol yardımıyla hatasız bir şekilde yapılmasıdır. Protezin ideal pozisyonda yerleştirilmesi sayesinde protez aşınmaları ve gevşemeleri daha geç ortaya çıkmakta ve protez daha uzun ömürlü olmaktadır. İşlemin tamamı doktorunuz tarafından uygulanır. Robotik cerrahi yapabilmek için özel eğitim ve sertifikasyon gereklidir.

Robotik Kollu İnteraktif Ortopedi Sistemi nedir?

Günümüzde robotik veya navigasyon cerrahisinde farklı firmaların sistemleri mevcuttur. Çoğu sistem sadece navigasyon sistemini kullanmaktadır. Navigasyon sistemleri cerraha yol gösterici rol oynamaktadır. Navigasyon sistemi ile robotik kollu interaktif ortopedi sistemi aynı değildir. Robotik sistemde hem yol gösterici sistem hemde cerrahide hata payını milimetrik boyuta indiren robotik kol sistemi mevcuttur. Kliniğimizde Stryker firmasının geliştirdiği Robotik Kollu İnteraktif Ortopedi Sistemi, MAKO Robotik Sistemini kullanmaktayız. MAKO sistemi sadece navigasyon(yol gösterici) sistemi değil aynı zamanda kemik kesilerin doğru yapılmasını sağlamak için geliştirilen özel robotik kola sahiptir. “Robotik Kollu İnteraktif Ortopedi Sistemi bilgisayarlı kontrol ve yönlendirme modülü ile kamera ve ekran standından oluşan üç ana birimden oluşmaktadır. Bu sistem sayesinde hekim hastaya özel planlama ve cerrahi uygulayabilmektedir Ameliyat sırasında robotik kol cerraha, protez yuvasının doğru hazırlanması ve yerleştirilmesine de kılavuzluk eder Diğer sistemlerde olmayan özel robotik kol(Resim 1), ameliyat sırasında kemik kesilerin hatasız yapılmasını sağlamaktadır. Ayrıca diğer sistemlerde olmayan çok önemli diğer bir avantajıda özellikle kalça protezi uygulamasında hastaların bel bölgesinin de değerlendirilmesi sayesinde kalça protez çıkık riskinin en aza indirilmesidir.

Resim 1: Kalça ve diz protezinde kullanılan robotik kol görünümü

Robotik kol İnteraktif Ortopedi sisteminin önemli avantajları

• Hastaların eklemlerinin bilgisayarlı tomografi görüntülerini kullanarak hastanın eklem yapısının 3 boyutlu analizi yapılmakta ve ameliyat planlaması kişiye özel yapılmaktadır.Bu sayede gereksiz kemik kesi ve doku hasarı önlenebilmektedir.
• Protez yerleşimi hastaya özel planlanabildiği için yumuşak doku dengesi ve stabilitesi hastaya uygun eklem dengesi sağlanmaktadır.
• Robotik kol desteği ile ameliyat sırasında gerekli kemik bölgelerine dokunarak geri beslenme(Haptic Feedback) hastanın eklem şekli ortaya konmaktadır. Bu sayede ameliyat sırasında sürekli interaktif olarak veriler hekim tarafından kontrol edilerek kemik kesilerin hatasız yapılmasını sağlamaktadır.